WHO pod lupą. Ordo Iuris prezentuje swoją analizę w Sejmie

Ordo Iuris

· Eksperci Instytutu Ordo Iuris przedstawili w Sejmie analizę dotyczącą przyjętych na czerwcowej sesji Światowego Zgromadzenia Zdrowia poprawek do Międzynarodowych Przepisów Zdrowotnych.

· Nowelizacja ta budzi liczne kontrowersje, związane przede wszystkim z naruszaniem suwerenności państw członkowskich WHO czy możliwością ograniczenia wolności słowa pod pozorem walki z dezinformacją.

· W związku z tym, Instytut przygotował analizę, w której opiniuje najważniejsze zmiany w Międzynarodowych Przepisach Zdrowotnych.

· Dokument został zaprezentowany na posiedzeniu Parlamentarnego Zespołu ds. Światowej Organizacji Zdrowia.

PRZECZYTAJ ANALIZĘ – LINK

Międzynarodowe Przepisy Zdrowotne (International Health Regulations) to akt prawny przyjmowany przez Światowe Zgromadzenie Zdrowia, ustanawiający środki mające zapobiegać rozprzestrzenianiu się chorób zakaźnych. Co do zasady, jest on wiążący dla wszystkich państw członkowskich, z wyjątkiem tych, które w terminie określonym w danym akcie notyfikowały Dyrektorowi Generalnemu WHO sprzeciw lub zastrzeżenia. MPZ regulują m.in. przekazywanie i wymianę informacji w kwestii zagrożeń zdrowotnych między państwami członkowskimi oraz zasady przeciwdziałania szerzeniu się chorób zakaźnych, co odnosi się zwłaszcza do wykrywania, oceniania, powiadamiania oraz odpowiedzi na tego typu niebezpieczeństwa, we współpracy z WHO. Ważnym zadaniem Międzynarodowych Przepisów Zdrowotnych jest również ochrona międzynarodowego handlu i transportu, jako że cele tej regulacji powinny być realizowane w sposób, który nie powoduje nadmiernych ingerencji i zakłóceń w tych dwóch niezwykle istotnych gospodarczo obszarach.

Doświadczenia z okresu pandemii COVID-19 pokazały, iż Przepisy nie są dostosowane do aktualnych zagrożeń związanych z rozprzestrzenianiem się chorób zakaźnych. W efekcie ponad dwa lata temu państwa członkowskie WHO zadecydowały o rozpoczęciu prac zmierzających do wprowadzenia istotnych zmian w Międzynarodowych Przepisach Zdrowotnych. Końcowym etapu tego procesu było przyjęcie poprawek do MPZ na 77. sesji Światowego Zgromadzenia Zdrowia, co miało miejsce 1 czerwca tego roku.

Treść części poprawek do MPZ, jak i same prace w Grupie Roboczej ds. Międzynarodowych Przepisów Zdrowotnych (WGIHR), odpowiedzialnej za opracowanie propozycji nowelizacji regulacji WHO, budziły jednak liczne kontrowersje. Odnosiły się one przede wszystkim do ograniczania suwerenności państw członkowskich WHO, zwiększania kompetencji Organizacji, naruszania prawa do swobodnej wypowiedzi czy wreszcie nietransparentnego sposobu prac i działań WGIHR.

W związku z tym, Instytut Ordo Iuris przygotował analizę, w której ocenił najważniejsze z poprawek. W czwartek 11 lipca dokument został przedstawiony przez ekspertów Instytutu na posiedzeniu Parlamentarnego Zespołu ds. Światowej Organizacji Zdrowia.

Posiedzenie zostało rozpoczęte przez Przewodniczącego Zespołu, posła Grzegorza Płaczka (Konfederacja), który przywitał wszystkich uczestników spotkania.

- Przez kilka ostatnich miesięcy z troską przypatrywaliśmy się ruchom Ministerstwa Zdrowia oraz Światowej Organizacji Zdrowia w kwestiach zmian proponowanych w Międzynarodowych Przepisach Zdrowotnych - powiedział parlamentarzysta.

W dalszej części spotkania głos zabrał poseł Włodzimierz Skalik (Konfederacja) podkreślając, że „to co szykuje nam WHO, rodzi wielkie niebezpieczeństwa”.

Następnie Patryk Ignaszczak, analityk w Centrum Prawa Międzynarodowego Instytutu Ordo Iuris, przedstawił najważniejsze kwestie dotyczące charakteru prawnego, poprawek i procedury zmian Międzynarodowych Przepisów Zdrowotnych. Omówiono m.in. dodanie do tekstu MPZ nowej definicji „stanu zagrożenia pandemicznego”, wprowadzenie przepisów ustanawiających „Koordynacyjny Mechanizm Finansowy” czy sformułowań stanowiących o obowiązkach państw w zakresie zwalczania „dezinformacji”. Analityk podkreślił również, iż Międzynarodowe Przepisy Zdrowotne nie są umową międzynarodową, w związku z czym, zastosowania nie znajdzie procedura ratyfikacyjna określona w art. 90 Konstytucji RP.

Radca prawny Marek Puzio, analityk w Centrum Badań i Analiz Instytutu, zwrócił z kolei uwagę, iż termin na odrzucenie poprawek do Międzynarodowych Przepisów Zdrowotnych wynosi 10 miesięcy od momentu wręczenia notyfikacji, wystosowanej przez Dyrektora Generalnego WHO do przedstawicieli państw członkowskich Organizacji. Prawnik podkreślił także ryzyko, związane z odpowiedzialnością odszkodowawczą z tytułu niewywiązania się z obowiązków określonych w tej regulacji.

Sama prezentacja raportu była wielokrotnie przerywana licznymi pytaniami posłów i przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego, którzy wyrazili duże zainteresowanie raportem Instytutu, jak i samym zagadnieniem poprawek do MPZ.

- Czwartkowe posiedzenie Parlamentarnego Zespołu ds. WHO jest wydarzeniem ważnym, bo pokazuje, że zarówno społeczeństwo obywatelskie, jak i politycy, wykazują coraz większe zainteresowanie problematyką dotycząca regulacji przyjmowanych przez WHO. Jest to tym bardziej istotne, iż w ostatnim czasie prace prowadzone w WHO nad poprawkami do Międzynarodowych Przepisów Zdrowotnych oraz nad tzw. traktatem pandemicznym, nie budziły szerszego zainteresowania w Polsce. Należy bowiem pamiętać, iż to właśnie działalność wielu różnych organizacji, głównie w krajach anglosaskich, sprzeciwiających się zwiększeniu zakresu uprawnień WHO, zadecydowało o wykreśleniu z tekstu MPZ różnych kontrowersyjnych propozycji zmian, które mogły uderzyć w suwerenność państw czy podstawowe prawa i wolności – wskazał Patryk Ignaszczak z Centrum Prawa Międzynarodowego Ordo Iuris.